ตัวยาสำคัญในการปรุง ยาหม่อง ยาดมทั่วไป
ยาหม่อง ยาดมมีตัวยาหลัก ๆ สำคัญมากอยู่ไม่กี่ชนิด แต่จำเป็นจะต้องมี และควรเข้าใจในตัวยาเหล่านี้พอสมควรเนื่องจากว่าจำเป็นจะต้องเอามาปรุงผสมรวมกันกับตัวยาอื่น ๆส่วนที่จะเติมสมุนไพรอะไรบางอย่างลงไปด้วยนั้นก็เป็นส่วนหนึ่ง เพื่อเพิ่มพลังหรือการออกฤทธิ์ทางยาให้โดดเด่นมากยิ่งขึ้นไม่ว่าจะเป็นยาหม่องของประเทศไหน หรือยาดมของประเทศไหน ๆ ก็ตาม หนีไม่พ้นตัวยาที่มีชื่อว่าการบูรพิมเสนเมนทอลยูคาลิปตอล ออยล์ เป๊ปเปอร์มินท์ นับว่าตัวยาเหล่านี้เป็นตัวยาที่สำคัญมากในการนำเอามาทำเป็นยาหม่อง และยาดมทั้งหลายอีกอย่างหนึ่งก็เป็นตัวยึดเพื่อให้ตัวยาทั้งหลายอยู่ในรูปของครีมเช่นยาหม่องทั่วไปก็จะต้องใช้วาสลินขาวขี้ผึ้งขาวถ้าทำเป็นน้ำบรรจุขวดก็ไม่ต้องใช้ของพวกนี้การนำเอาตัวยาสำคัญต่าง ๆ มาผสมผสานกัน ที่แนะนำมาแล้วข้างต้น รวม 5 ชนิด ก็เพราะสิ่งเหล่านี้ได้มาจากพืชหรือต้นไม้บางชนิดที่มีน้ำมันหอมระเหย (Essential oil) นั่นเองความหอมของน้ำมันนี้เหมาะสมมากในการปรุงเป็นยาหม่องและยาดมทั่วไปนอกจากนี้ยังออกฤทธิ์เผ็ดร้อนอีก เมื่อเอามานวดกล้ามเนื้อ เส้น เอ็น ก็จะเกิดความร้อนขึ้นพอประมาณแทรกซึมเข้าไปในใต้ผิวหนัง เกิดสรรพคุณดีขึ้น ทำให้หายจากอาการปวดเมื่อย เคล็ดขัดยอก คลายเส้นออกเกิดความสบายยิ่งขึ้นอีกอีกอย่างหนึ่งตัวยาเหล่านี้ก็มีกลิ่นหอมทีเดียว กลิ่นที่สูดดมแล้วก็ทำให้สบายใจมากกว่าเกิดอาการสดชื่นขึ้น หู ตา สว่างไสวจึงเหมาะสมมากที่จะเอามาปรุงเป็นยาหม่องและยาดมโดยทั่วไปขอแนะนำตัวยาสำคัญอันเป็นตัวยาหลักดังกล่าวมาแล้วว่าคืออะไรกันพอสมควร ดังต่อไปนี้คือการบูร (Campnor)การบูร เป็นยางไม้ชนิดหนึ่ง ที่ได้มาจากต้นไม้ แล้วเอามากลั่นทำให้แห้งจนเป็นผลึกสีขาว มีกลิ่นหอมฉุนพิมเสน (Borneol cammpnor)จากต้นพิมเสน เอาเนื้อไม้มากลั่นแล้วทำให้แห้จนตกผลึกเป็นเกล็ดพิมเสนพิมเสนเอามาทำเป็นยาดมได้ดีมาก แก้อาการเป็นลมวิงเวียน หน้ามืด ตาลายได้ดีบำรุงหัวใจ ทำให้จิตใจดี สดชื่นเมนทอล (Menthol)นับว่าเป็นสารประกอบอินทรีย์ชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นผลึกสีขาว กลิ่นหอมเย็นเป็นน้ำมันหอมระเหยที่ได้มาจากพืชเช่นเดียวกัน เช่น ต้นมินท์สกัดเอาน้ำมันออกมา ใช้ทำยาได้ดีทำเป็นยาฆ่าเชื้อก็ได้ด้วยน้ำมันยูคาลิปตอล (Eucalyptol oil)นับว่าเป็นน้ำมันที่ไม่มีสี ได้มาจากการกลั่นเอามาจากต้นยูคาลิป เป็นน้ำมันยูคาลิปเป๊ปเปอร์มินท์ (peppermint)เอาใบแห้งกับยอดดอกของต้น Menthapiperita สกัดออกเป็นน้ำมัน เรียกว่า น้ำมันสะระแหน่ เอามาใช้เป็นตัวยาที่มีกลิ่นหอมระเหยได้ดี สรรพคุณนอกจากนี้ยังเป็นยาช่วยขับลมก็ได้ ช่วยย่อยก็ได้อีกด้วย เมื่อเอาไปปรุงผสมเป็นยารับประทานตัวยาสำคัญพวกนี้ สามารถเอามาผสมผสานกันปรุงแต่งขึ้นมาเป็น ยาหม่องและยาดมชนิดต่าง ๆ ได้ดีมากส่วนเรื่องปริมาณสัดส่วนนั้นก็มีอยู่ ซึ่งจะได้กล่าวถึงในเรื่องของสูตรส่วนผสมต่าง ๆ ในแต่ละสูตรต่อไปอีก